اصفهان - خبرگزاری مهر: واژه "مادر" وقتی با چاشنی سرپرستی خانوار همراه می شود از سختیها و گرفتاریهایی حکایت می کند که شاید با اجرای طرح های توانمندسازی بتوان قدری از مشکلات آنها را کم کرد.
‪به گزارش خبرنگار مهر، فهیمه مادر است. یک زن سرپرست خانه. شوهرش زمینگیر شده،  اومی گوید که همسرش تصادف کرده و از همان روز، بیمارستان و دارو بود که با فهیمه همدم شد تا او هم مثل هزاران زن سرپرست خانوار مادری شود که ریسمان چرخ زندگی را به دست می‌گیرد.


نگاه می کند خیره به سرنوشتی که حالا او و چهار کودکش به دوش می کشند، زهرا از همه کوچکتر است. دوساله بوده که پدرش اینطوری شده و حالا سه ساله و نیمه است. مادر سقف شده برای بچه هایش تا بار سخت نداری روی آنها نریزد.

مادر می گوید: "بچه هایم خیلی وقت است گوشت نخورده اند، از بس آش کشک و دوغ بستم به نافشان سوء تغذیه گرفته اند، درمان گران است، بیمه خیلی چیزها را قبول نمی کند، خدا نکند بیمارستان ببینید، بدبختی گریبانتان را می گیرد. بغض، آه می شود .آه، گریه و گریه مشت می شود و می کوبد بر دهان نداری، آخر مادر است و نمی تواند ببیند بچه ها غمگین باشند حالا چه برای کفش نو و چه برای دفترچه های فانتزی مدرسه شان، فرق نمی کند بچه ها که ناراحت باشند هر چه هم که روی خودش نیاورد بازهم مادر است.

آنچه که آمارهای گذشته نشان می دهد، ‪ طبق سرشماری سال ۸۵ تعداد 17 میلیون و ۳۵۳ هزار و ۶۸۶ خانوار در کشور شناسایی شده که از این تعدا٬ ۱۵ میلیون و ۷۱۱ هزار و ۶۴۲ خانوار داری سرپرست مرد و یک میلیون و ۶۴۱ هزار و ۴۴ خانوار دارای سرپرست زن بودند.

آمار موجود نشان دهنده وجود حدود یک ملیون و 160 هزار زن سرپرست خانوار شهری، 479 هزار زن سرپرست خانوار روستایی و هزار و 211زن سرپرست خانوار عشایر در کشور است.

مادرانی که با مشکلات دست و پنجه نرم می کنند

با این حساب می توان یک مسئله را خوب درک کرد اینکه مادران بسیاری هستند که با مشکلاتشان دست و پنجه نرم می کنند و نامشان در فهرست زنان سرپرست خانوار با فونت درشتتری خودنمایی می کند.

هم اکنون به گفته سعید صادقی معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی استان اصفهان بیش از 10 هزار زن سرپرست خانوار زیر چتر حمایتی بهزیستی استان اصفهان قرار دارند که شامل 25 هزار نفر عضو خانواده هستند.

وی می افزاید: بهزیستی به عنوان یکی از سازمانهای زیر مجموعه وزارت کار، تعاون و رفاه امور اجتماعی در چهار حوزه توانبخشی، پیشگیری، امور مشارکتهای مردمی و امور اجتماعی فعالیت می کند و ما در اولویتهایمان توانمند سازی این زنان را مد نظر قرار می دهیم.

این در حالی است که با اینکه هر ساله تعدادی از این زنان تحت پوشش بهزیستی قرار می گیرند اما با توجه به اینکه درصد بالایی از این زنان تحصیلات بالا و مهارت خاصی ندارند و از طرف خانواده نیز حمایت نمی‌شوند در صورت اقدام به موقع مسئولان، میزان آسیب پذیری آنان افزایش می‌یابد و به افزایش آسیب اجتماعی در جامعه دامن خواهند زد.

سعید فرزانه آسیب شناس اجتماعی با تاکید بر بحرانی بودن اوضاع گفت: مشکلات زیادی بر دوش این افراد سنگینی می کند که مهمترین آنها را می توان تربیت فرزندان، مشکلات اقتصادی و آسیبهای اجتماعی بر شمرد.

آمارها نشان می دهد فرزندانی که در چنین خانواده هایی بزرگ می شوند بسیار مستعدترند که در معرض آسیبهای اجتماعی قرار بگیرند زیرا نظارت پدر بر اعمال آنها وجود ندارد و مادر هم درگیر تامین مخارج و گذران زندگی است.
فقر زنانه مادرانی که مادری می کنند

این کارشناس و استاد دانشگاه می‌گوید: زنان از اولین کسانی هستند که شغل خود را در دوران رکود اقتصادی از دست می‌دهند و به تدریج از بخشهایی که به سرعت رو به رشد است کنار گذاشته می‌شوند، در ضمن عدم دسترسی به بازار کار، فقدان حمایت فناورانه و مالی از فعالیتهای کارآفرینی زنان و عدم دسترسی برابر به سرمایه مانع توانمند شدن اقتصادی زنان شده و مساله زنانه شدن فقر را تشدید کرده است.

فرزانه همچنین این قشر را از فقیرترین دسته‌های اجتماعی در جامعه ایران معرفی و تصریح می‌کند: این زنان به خاطر نداشتن جایگاه اقتصادی مناسب، بیشتر به مشاغل پایین گرایش می‌یابند که از نظر حقوقی نمی‌توان آنها را فرصت شغلی تلقی کرد از این رو تنها با گسترش مکانیسم‌های حمایت اجتماعی مناسب می‌توان این گروه‌ها را از وضعیت فقر و نابودی نجات داد.

وی در ادامه سخنان خود اظهار می‌دارد: مهمترین دغدغه زنان سرپرست خانوار که عمدتا مادر هستند نداشتن شغلی مناسب و نبود تامین اجتماعی لازم است به عبارتی این افراد از لحاظ روانی و جسمانی دچار مشکلات بسیار زیادی هستند به طوریکه زودتر از زنان دیگر جامعه دچار فرسودگی و ناتوانی زودرس می‌شوند.

توانمندسازی تدبیری برای مادران سرپرست

این آسیب شناس می گوید: با توانمندسازی زنان سرپرست خانوار در حوزه‌های متعدد و سوق دادن آنها به کارهای تخصصی متناسب با آموزشهای دیده شده می‌توان بخش اعظمی از مشکلات اقتصادی این قشر از جامعه را کاهش داد زیرا هرچه سطح تخصص و توانمندی آنها بالاتر برود شغل مناسب‌تر و با درآمد بیشتر پیدا خواهند کرد در این صورت زنان در کار احساس امنیت بیشتری می‌کنند و نگرانی از آینده شغلی و کهولت سن خود در سال‌های آتی ندارند.

فرزانه می گوید: اگر تدابیری اتخاذ شود که زنان سرپرست خانوار به مشاغل خانگی رو بیاورند قدم موثری در جهت ارتقای سطح رفاهی و فرهنگی این زنان برداشته می‌شود. در صورتیکه یک زن سرپرست خانوار در منزل کسب درآمد کند، علاوه بر رفع نیازهای مادی، می‌تواند با حضور بیشتر در کنار اعضای خانواده حمایت‌های عاطفی و معنوی خود را نیز حفظ کند.

وی همچنین بیان می‌‌کند: از مهمترین اقدامات انجام شده در خصوص فقرزدایی زنان در سالهای اخیر می‌توان به فعالیت‌های ارگان‌هایی مانند کمیته امداد، بهزیستی و وزارت کار و امور اجتماعی اشاره کرد که بر موضوعاتی از قبیل کارآفرینی و مهارت آموزی زنان سرپرست خانوار تاکید می‌کند.
.................................
گزارش: دریا قدرتی پور